tháng 4 2015 ~ Truyện cổ tích

Tiếp nối phát hiện về những chi tiết không phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi, phản cảm, cưỡng ép trong các câu chuyện cổ tích Việt Nam quen thuộc Sự tích Sọ Dừa, Thạch Sanh – Lý Thông mới đây người đọc lại tiếp tục “nhặt sạn” trong câu chuyen co tich Viet Nam “Thỏ xám và Hổ trắng” trong tập “Truyện cổ tích Việt Nam” do Nhà xuất bản Hải Phòng phát hành năm 2014.

Cuộc đối thoại giữa Thỏ trắng và Hổ xám trong câu chuyện cổ tích này làm người đọc phải giật mình, với những ngôn từ không nên viết vào sách như “đi ỉa”, “bóp dái”, “mẹ mày”…các bậc làm cha, làm mẹ thật không biết giải thích cho con thế nào.

Cũng có ý kiến cho rằng, truyện cổ tích Việt Nam nên có những thay đổi về cốt chuyện, ngôn từ để bắt kịp xu hướng của thời đại với mục đích hấp dẫn hơn với các em; có ý kiến cho rằng thật ra bản gốc của truyen co tich Viet nam từ xưa có những chi tiết rất “rùng rợn”, ví dụ như đoạn kết trong truyen co tich Tam Cam, Tấm đã trả thù mẹ con Cám bằng cách rất ghê sợ, sau này khi truyen co tich được đưa vào giảng dạy trong nhà trường đã được chỉnh sửa cho giảm bớt những chi tiết ghê sợ này đi. Thời gian gần đây, một số nhà xuất bản đã phát hành bản gốc các câu chuyen co tich Viet Nam mà không chú thích rõ ràng nên đã gây ra các cuộc tranh cãi.

Đúng là, trên thế giới, cũng có sự thật là truyen co tich đôi khi có những chi tiết rất ghê sợ, có thể làm ảnh hưởng đến suy nghĩ của các em. Chúng ta có thể kể đến cau chuyen co tich “Hansel và Gretel” với chi tiết mụ phù thủy định nấu Hansel lên hoặc hai anh em Hansel và Gretel đẩy mụ phù thủy vào trong lò làm mụ cháy thành tro và chi tiết bố, mẹ Hansel và Gretel vì quá nghèo nên đã đem con vứt vào trong rừng sâu…

Có thể là hợp lý khi những chi tiết ghê rợn hoặc “không phù hợp” được lược bỏ hoặc thay thế bằng những chi tiết, đoạn kết khác hợp lý hơn, tuy nhiên, ngôn từ thì dứt khoát phải là những ngôn từ phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi, “tế nhị” và “trong sáng”, đó không thể là ngôn từ của “đường phố”. Mặc dù sau này khi các em lớn lên, tiếp xúc với xã hội nhiều hơn, chắc chắn các em sẽ phải đối mặt với những ngôn từ còn ‘thô tục” hơn nhưng khi đó các em đã được trang bị nền tảng để phân biệt, để sàng lọc đâu là ngôn từ chuẩn mực, đâu là ngôn từ không nên áp dụng, hoặc chọn hoàn cảnh để áp dụng cho phù hợp.

Chính vì thế những cuộc thi như “Sáng tác lại đoạn kết truyện cổ tích” được phát động trong các trường học trên cả nước năm 2014 – 2015 thật đáng quý, giúp các em học sinh hiểu rõ hơn về các câu chuyện cổ tích Việt Nam và cùng chung tay, góp sức giữ gìn kho tàng truyện cổ tích của dân tộc.

Xem thêm các câu chuyện cổ tích Việt Nam quen thuộc tại:

Tấm Cám – Phần 1

Tấm Cám – Phần 2

Tấm Cám – Phần 3

Trí khôn của ta đây

Chú Cuội cung Trăng

Cóc kiện Trời

Chiếc rìu của thủy thần

Sự tích Sọ Dừa – Phần 1

Sự tích Dọ Dừa – Phần 2

Quả Bầu tiên

Thằng Bờm

Thạch Sanh, Lý Thông – Phần 1

Thạch Sanh, Lý Thông – Phần 2

Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn

Vịt con xấu xí

Cô bé lọ lem

Công chúa ngủ trong rừng

Truyện cổ tích Nàng tiên cá – Phần 1

Truyện cổ tích Nàng tiên cá – Phần 2

Jack và câu đậu thần – Phần 1

Jack và cây đậu thần – Phần 2

Hoàng tử Ếch – Phần 1

Hoàng tử Ếch – Phần 2

Bộ quần áo mới của Hoàng đế - Phần 1

Bộ quần áo mới của Hoàng đế - Phần 2

Aladin và cây đèn thần – Phần 1

Alandin và cây đèn thần – Phần 2

Cô gái tóc mây – Phần 1

Cô gái tóc mây – Phần 2

Cô bé quàng khăn đỏ - Phần 1

Cô bé quàng khăn đỏ - Phần 2

Chú Mèo đi hia – Phần 1

Chú Mèo đi hia – Phần 2

Hansel và Gretel – Phần 1

Hansel và Gretel – Phần 2

Người thợ giày và các chú yêu tinh

-------------------------------------------
Những phiên bản "phản cảm" của truyện cổ tích Việt Nam
Truyện cổ tích thế giới nào được tìm nhều nhất trên cỗ máy tìm kiếm Google?
Truyện cổ tích Việt Nam naog được tìm nhiều nhất trên cỗ máy tìm kiếm Google?
Bạn thích truyện cổ tích nào nhất?
Truyện cổ tích không phải dành riêng cho trẻ em?
Giá trị nhân văn từ truyện cổ tích Tấm Cám
Con ngỗng đẻ trứng vàng

7 thg 4, 2015

Những phiên bản “phản cảm” của truyện cổ tích Việt Nam

23:16 Posted by Unknown truyện cổ Grim, truyện cổ tích, truyện cổ tích hay nhất, truyện cổ tích Việt Nam, truyện ngụ ngôn Ê Dốp 1 comment

Truyen co tich Viet Nam đã gắn liền với thời thơ ấu của mỗi chúng ta chính vì vậy những chi tiết không hợp lý đều gây ra phản ứng mạnh mẽ của xã hội.

Khó ai có thể tưởng tượng bà mẹ trong chuyen co tich Sự tích Sọ Dừa lại uống nước mưa trong một chiếc sọ người chứ không phải trong một chiếc sọ dừa như chúng ta đã quen thuộc để rồi về nhà có mang sinh ra cậu bé Sọ Dừa.

Chi tiết “rùng rợn” này còn được minh họa bằng bức tranh vẽ bà mẹ đang cầm chiếc sọ người trên tay.

Câu chuyện Sự tích Sọ Dừa này nằm trong bộ Truyện cổ tích Việt Nam, do NXB Hồng Đức ấn hành và nộp lưu chiểu năm 2013.

Chuyen co tich Viet Nam cũng giống như các thể loại truyen co tich khác trên thế giới như truyen co Grim, truyen co tich Andersen có thể có nhiều phiên bản khác nhau bởi lẽ nó được truyền từ đời này sang đời khác qua cách kể truyền miệng là chính nhưng với các nhà xuất bản nghiêm túc rõ ràng các phiên bản truyện cổ tích phải đảm bảo tín giáo dục vì đối tượng tiếp cận co tich Viet Nam là các em nhỏ, không phải lúc nào các bậc cha mẹ cũng có thể ở bên cạnh để giải thích rõ ràng cho các em.

Một ví dụ khác về sự “cẩu thả” trong biên tập chuyen co tich Viet Nam cho các em nhỏ đó là câu chuyện cổ tích Thạch Sanh, Lý Thông trong tập Truyện cổ tích Việt Nam do nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành, tái bản năm 2014, có đoạn tả rằng bà mẹ trước khi chết đã cởi chiếc quần độc nhất của mình ra nhường cho Thạch Sanh. Rõ ràng đây là một chi tiết không có tính “thẩm mỹ”, vụng về và thiếu thuyết phục.

Cũng trong chuyen co tich Thạch Sanh, Lý Thông có những đoạn tả cảnh rất “rùng rợn”, quá “chân thực” như miêu tả về một vụ án mạng nào đó để câu khách. Sách viết: "Thạch Sanh giơ búa nhè giữa đầu Trăn bổ xuống thật mạnh, nó bị vỡ đầu, óc phọt ra chết tươi"

Đầu óc non nớt của thiếu nhi rất dễ bị ảnh hưởng bởi cách diễn đạt của người lớn, chúng dễ dàng bắt chước theo cách người lớn nói và viết. Rõ ràng một khi ngôn từ đã được sử dụng trong sách do nhà xuất bản lớn ấn hành thì chắc chắn đó phải là ngôn từ “chuẩn mực”. Có thể tưởng tượng ra cảnh tượng những ngôn từ này về sau sẽ xuất hiện trong các bài làm văn của các em trên lớp, chắc chắn các thày, cô sẽ sững sờ…

Albert Einstein đã từng nói nếu muốn con bạn thông minh hãy đọc cho chúng nghe truyen co tich, nếu muốn chúng thông minh hơn, hãy đọc cho chúng nghe thêm nhiều chuyen co tich. Vậy nhưng, với tình cảnh xuất bản sách cho thiếu nhi như hiện nay, thật nguy hiểm nếu các bậc cha, mẹ không “kiểm duyệt” trước các ấn phẩm dành cho thiếu nhi đang được bán rất nhiều ngoài hiệu sách.

Co tich Viet Nam, những câu chuyện tưởng chừng luôn luôn có lợi, tưởng chừng các bậc cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm khi con mình cầm trên tay cuốn chuyện cổ tích Việt Nam nhưng sự thật thì cổ tích Việt Nam đang dần dần đánh mất mình trong lòng độc giả nếu không có những chấn chỉnh kịp thời.

Xem các video truyện cổ tích Việt Nam quen thuộc nhất: